(Bij Johannes 12: 20-36)
Het zijn ontstellende woorden, waarmee Jezus een diepe waarheid doorgeeft: ‘Wie zijn leven liefheeft, verliest het, maar wie in deze wereld zijn leven haat, behoudt het voor het eeuwige leven.’ Het gaat hier niet over zelfhaat, maar over de keuze om andere belangen te plaatsen boven je eigen leven.
Kaj Munk was predikant in Denemarken tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij koos ervoor zich glashelder uit te spreken tegen onrecht en Jodenvervolging. Op Nieuwjaarsdag 1944 weigerde hij uit protest de preekstoel op te gaan, omdat enkele gemeenteleden de Duitsers vrijwillig hadden geholpen bij de aanleg van een militaire verdedigingswal. Met zijn overjas aan en zijn rode sjaal om stond hij naast de preekstoel en zei: ‘Ik weet, dat ik mij nu al maanden geen enkele keer ter ruste heb begeven, zonder tegen mijzelf te zeggen: “Zullen ze je vannacht komen halen?” En dat is geen vrolijke gedachte voor iemand, die het leven liefheeft, die nog veel werk te doen heeft en die gelukkig is met zijn vrouw en zijn kinderen. En toch kan ik niet haten. Want de mensen zijn zo verschillend, bezeten door verschillende geest en de Verlosser heeft ons leren bidden: “Vergeef het hun, want zij weten niet, wat zij doen.”’
Drie dagen later werd hij inderdaad opgehaald en doodgeschoten. Maar zijn moed en geloof maakten diepe indruk op zijn landgenoten. Het verzet kreeg door hem een enorme impuls.
Nu de wereld opnieuw ziet hoe recht en vrede worden vertrapt, lichten de woorden van Jezus fel op in het duister. Met Kaj Munk als getuige.
René van Loon
Predikant wijkgemeente De Samaritaan
