(…) in zes dagen heeft de HEER de hemel en de aarde gemaakt, en de zevende dag heeft hij gerust om op adem te komen. (Exodus 31:16-17)
Het ging de hele wereld over, de 10 seconden stilte in het nummer Slow Down dat Douwe Bob op het Eurovisiesongfestival ten gehore bracht. Het was een boodschap over onthaasting in onze drukke maatschappij. De Amsterdamse zanger is niet de eerste die deze boodschap laat horen:
“We leven in een wereld die dichtgetimmerd zit. Elke millimeter van het leven wordt bezet en uitgebuit en daardoor is het leven bezet gebied. We willen de tijd beheersen, maar de tijd beheerst ons. In zo’n samenleving is de dag van de opstanding, de zondag, een open dag die uitgehakt wordt in ons dichtgegroeide bestaan.” Zo schreef de scriba van de PKN, dr. Arjan Plaisier, die 10 juni afscheid neemt. Hij benoemt wat ook de beleving is van de twintigers en dertigers in onze kerk. Dat iedereen roept dat-ie het druk heeft en dat alles wordt ingepland in de agenda, ook tijd voor vriendschap.
Joke Hermsen schreef de afgelopen jaren bestsellers over onze omgang met de tijd. Onder meer in haar boek ‘Stil de tijd’, waarin ze ingaat op de beleving van veel mensen dat ze ‘geen tijd hebben’.
Ze maakt daarbij het belangrijke onderscheid tussen ‘kloktijd’, de tijd van klokken en agenda’s die alles regelt en vastlegt, en iets wat zij ‘innerlijke tijd’ noemt. Sinds de invoering van de internationale Greenwichtijd aan het einde van de 19e eeuw zijn wij steeds meer naar die kloktijd gaan leven en hebben daarmee onze persoonlijke, of innerlijke ervaring van tijd naar de achtergrond verdreven. Om meer oog te hebben voor onze innerlijke beleving van de tijd, is het nodig met enige regelmaat uit de agenda van deze wereld te stappen waarin alles draait om plannen en beheersen. Ik geloof dat de zondag daar wekelijks bij uitstek de kans toe biedt, om te oefenen in ontvankelijkheid.
De sabbat, onze zondag, is bedoeld om op adem te komen. Ontvankelijk te worden voor de adem van God, zijn Geest, zoals wij de afgelopen maanden hebben gebeden in ons drempelgebed:
Ik open mij voor U, o God,
opdat uw Geest in mij kan dalen
en worden tot mijn eigen adem.
Leren leven op het ritme van de adem van God, zodat we niet buiten adem blijven voorthollen van de ene naar de andere activiteit. Zodat wij niet beheerst worden door de klok en onze agenda’s, maar tijd leren zien als een geschenk. Dat we ontvangen en waarvan we kunnen uitdelen. Aan wie of wat geven we onze tijd, onze aandacht? Wie of wat heeft voor ons de hoogste prioriteit? Hebben wij werkelijk God lief boven alles en de naaste als onszelf? Want behalve dat we tijd hebben, zíjn we ook tijd. Zoals de theoloog Harry Kuitert de mens omschreef: ‘De mens is voor een tijd een plaats van God’.
ds Rian Veldman
Protestants Kralingen
